ย้อนชมประวัติ Social Media ตลอด 20 ปี เริ่มต้นจากเว็บไหน พัฒนาไปอย่างไร

ในโลกยุค 2023 ผู้คนมี Social Media เป็นเหมือนโลกใบที่ 2 ไว้เปิดเผยความเป็นตัวเอง และใช้ชีวิตตามต้องการ ยิ่งไปกว่านั้น กลุ่มธุรกิจที่ต้องการจะเข้าถึงผู้ใช้งาน ก็ต้องแสวงหาพื้นที่บน Social Media เพื่อรักษาฐานการตลาดบนโลกทั้ง 2 ใบให้มั่นคงอีกด้วย และเพื่อให้คุณเข้าใจความเป็นไปและวิถีของ Social Media มากขึ้น Digital Tips จึงรวบรวมข้อมูลประวัติ Social Media ตั้งแต่ปี 2003 ไว้ในบทความนี้ ถ้าพร้อมแล้วก็เตรียมขึ้นไทม์แมชชีน ย้อนเวลาไปศึกษาพร้อมกัน!

>> อ่านเพิ่มเติม: รู้ก่อนใคร! สถิติ Social Media 2023 ทุกแพลตฟอร์ม ผู้ชมวัยไหน นิยมอะไรมากสุด

นิยามของ Social Media

Social Media หมายถึง เทคโนโลยีที่อำนวยความสะดวกในการแบ่งปันข้อมูลระหว่างผู้ใช้ ในลักษณะของเครือข่ายชุมชนเสมือนจริง และสิ่งที่แสดงถึงความเป็น Social Media ได้อย่างเด่นชัดที่สุด ก็คือการเปิดพื้นที่ให้ผู้ใช้งานคนอื่น ๆ เข้ามามีส่วนร่วมผ่านการกดไลก์ กดแชร์ หรือพิมพ์ความคิดเห็นตอบกลับได้ด้วย

เทคโนโลยีต้นกำเนิดของ Social Media

ก่อนที่ Social Media จะเริ่มเป็นรูปเป็นร่าง มนุษย์บนโลกได้คิดค้นเทคโนโลยีเพื่อการสื่อสารขึ้นมาใช้ตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1970 ซึ่งเราสามารถไล่เรียง Timeline แบบคร่าว ๆ ได้ดังนี้

ที่มา: https://www.nytimes.com/interactive/2015/05/12/business/dealbook/aol-timeline.html

ปี 1971 มีการส่งอีเมลฉบับแรกเกิดขึ้นบนโลก โดย Ray Tomlinson วิศวกรคอมพิวเตอร์ของ BBN Technologies สหรัฐอเมริกา
ปี 1978 เปิดตัว BBS ระบบกระดานข่าวอิเล็กทรอนิกส์สำหรับแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารผ่านทางโมเด็มและสายโทรศัพท์
ปี 1985 อเมริกาเปิดตัว America Online (AOL) ระบบที่ช่วยให้ผู้ใช้งานสื่อสารผ่านอีเมลและข้อความได้

ท่องประวัติ Social Media – รู้จักกับ Social Media แรกของโลก

ที่มา: https://www.interhacktives.com/2022/03/22/pictures-of-social-media-platforms-when-they-launched/

Social Media มีขึ้นครั้งแรกบนโลกราว ๆ ปี 1997 โดยเว็บไซต์ที่มีรูปแบบใกล้เคียงกับ Social Media ในปัจจุบันมากที่สุดมีชื่อว่า “Sixdegrees.com” เครือข่ายสังคมออนไลน์ที่ให้ผู้ใช้งานสร้างโปรไฟล์ โพสต์ข้อความ (ถึงผู้ที่ยืนยันความสัมพันธ์กันในเว็บไซต์) ตลอดจนสื่อสารกับผู้ใช้รายอื่น ๆ อย่างไรก็ดี Sixdegrees.com ถูกปิดตัวลงในปี 1999 เนื่องจากถูกซื้อกิจการโดย YouthStream Media Networks ในราคา 125 ล้านเหรียญสหรัฐ

ท่องประวัติ Social Media ตั้งแต่ปี 2003 จนถึงปัจจุบัน

หลังจากที่ Sixdegree.com ปิดตัวลง ก็มีเว็บไซต์เครือข่ายสังคมออนไลน์ใหม่ ๆ ถือกำเนิดขึ้นจำนวนหนึ่ง อาทิ LiveJournal ซึ่งก่อตั้งขึ้นในปี 1999 โดย Brad Fitzpatrick โปรแกรมเมอร์ชาวอเมริกัน (ยังเปิดให้ใช้งานอยู่จนถึงปัจจุบัน) และ Friendster ที่ก่อตั้งในปี 2002 โดย Jonathan Abrams นักพัฒนาชาวแคนาเดียน แต่ปีที่ถือได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นของ Social Media ที่เรารู้จักกันอย่างแท้จริงคือปี 2003 ซึ่งเป็นยุคของ แพลตฟอร์มระดับมืออาชีพอย่าง LinkedIn

ที่มา: https://anastasiacsims.medium.com/before-facebook-there-was-friendster-305b240d49b

ประวัติ Social Media ปี 2003

LinkedIn: เปิดตัวครั้งแรกเมื่อเดือนพฤษภาคม ปี 2003 ในฐานะแพลตฟอร์มเครือข่ายระดับมืออาชีพ สำหรับติดต่อและสื่อสารกันทางธุรกิจ โดย Reid Hoffmann ผู้ร่วมก่อตั้ง มีแนวคิดที่จะสร้างแพลตฟอร์มสำหรับเชื่อมโยงมืออาชีพจากทุก ๆ อุตสาหกรรมเข้าหากัน และนั่นทำให้ LinkedIn ประสบความสำเร็จ มีผู้ใช้งานถึง 1 ล้านคนตั้งแต่ปีแรกที่ก่อตั้ง
Myspace: เปิดตัวครั้งแรกเมื่อเดือนสิงหาคมปี 2003 โดยทีมผู้ก่อตั้งมองเห็นโอกาสในการเติบโตของเว็บไซต์แนวเดียวกับ Friendster จึงออกแบบเว็บไซต์เครือข่ายสังคมที่อนุญาตให้คนสามารถปรับแต่งโปรไฟล์ แบ่งปันเพลง วิดีโอ ภาพถ่ายได้ จนกลายเป็นแพลตฟอร์มที่วัยรุ่นสุดฮิปหลายล้านคนต้องมี

**ปัจจุบันทั้ง 2 แพลตฟอร์มนี้ยังคงเปิดให้บริการอยู่

ประวัติ Social Media ปี 2004

ที่มา: https://www.infobae.com/en/2022/04/04/what-happened-to-myspace-and-hi5-the-social-networks-that-were-able-to-dominate-the-world-and-failed/

Hi5: แพลตฟอร์มขวัญใจวัยรุ่นไทยในยุคก่อนปี 2010 แต่อันที่จริงแล้ว Hi5 ก่อตั้งขึ้นราว ๆ เดือนมิถุนายน ปี 2004 โดย Ramu Yalamanchai และ Akash Garg ช่วงระยะแรก ๆ ที่เปิดตัว Hi5 ประสบความสำเร็จอย่างดงามในละตินอเมริกา ยุโรป และเอเชีย เนื่องจากมีฟีเจอร์เสริมที่ Social Media ก่อนหน้านี้ไม่มี อาทิ การ Embed คลิปวิดีโอเล่นเพลงได้ การนำรูปภาพมาทำสไลด์โชว์ การเลือกภาพพื้นหลัง และการ์ตูนภาพเคลื่อนไหว จนกระทั่งเริ่มประสบปัญหาทางการเงินในปี 2008 และค่อย ๆ เสื่อมความนิยมลงไป
Facebook: ก่อตั้งขึ้นครั้งแรกในเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2004 โดย Mark Zugerberg และเพื่อน ๆ นักศึกษาในมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ความตั้งใจแรกของพวกเขา คือต้องการสร้างเว็บไซต์เครือข่ายสำหรับนักศึกษามหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดเท่านั้น แต่ต่อมาก็ได้ขยายไปยังมหาวิทยาลัยอื่น ๆ ในไอวีลีก บอสตัน และมหาวิทยาลัยใหญ่ ๆ ในอเมริกา ก่อนจะเติบโตอย่างรวดเร็วและมีผู้ใช้งานเกิน 500 ล้านคนในปี 2009 จนกระทั่งครองสถิติ “ผู้ใช้งานมากที่สุดอันดับ 1 ของโลก” ในปัจจุบัน

**ปัจจุบัน ยังคงมีเว็บไซต์ Hi5 อยู่ แต่ถูกซื้อกิจการ และจบบทบาทในฐานะ Social Media ไปแล้ว

ประวัติ Social Media ปี 2005

YouTube: เปิดตัวครั้งแรกเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2005 โดย Steve Chen , Chad Hurley และ Jawed Karim ในฐานะแพลตฟอร์มวิดีโอแรก ที่ให้ผู้ใช้งานอัปโหลด แบ่งปัน แสดงความคิดเห็น และดูวิดีโออื่น ๆ เพื่อเพิ่มการมองเห็น ทั้งนี้ ในปีแรก YouTube ดำเนินกิจการจากการร่วมระดมทุน จนกระทั่ง Google เข้าซื้อกิจการอย่างเป็นทางการในปี 2006 นำไปสู่การเติบโตอย่างรวดเร็ว และบรอดแคสต์ได้เต็มรูปแบบ

ประวัติ Social Media ปี 2006

ที่มา: https://scalar.usc.edu/works/everything-you-always-wanted-to-know-about-social-media-but-were-too-afraid-to-ask/twitter-in-2006

Twitter: เปิดตัวครั้งแรกเมื่อเดือนกรกฎาคม ปี 2006 โดย Jack Dorsey นักศึกษาจาก NYU แนวคิดริเริ่มของ Dorsey คือการออกแบบพื้นที่สำหรับแบ่งปันข้อความขนาดสั้นแบบ Real-time คล้าย ๆ กับการส่งข้อความทาง SMS หลังวันเปิดตัวไม่นาน มียอดทวีตกว่า 20,000 ข้อความต่อวันในเดือนแรก และเพิ่มขึ้นเป็น 50,000 ข้อความต่อวันในปี 2007

ประวัติ Social Media ยุค Smartphone ครองเมือง ระหว่างปี 2007 – ปัจจุบัน

- Pinterest: เปิดตัวครั้งแรกในปี 2010 ในฐานะแพลตฟอร์มสำหรับเสพ อัปโหลด และแบ่งปันไอเดียงานอาร์ต
- Instagram: เปิดตัวครั้งแรกในปี 2010 โดย Kevin Systrom และ Mike Krieger ในฐานะแพลตฟอร์ม Social Media ที่เน้นรูปภาพเชิงไลฟ์สไตล์ ในช่วงแรก Instagram รองรับเฉพาะระบบปฏิบัติการ IOS เท่านั้น ก่อนจะเปิดตัวเวอร์ชัน Android ในปี 2012 และถูก Facebook เข้าซื้อกิจการในปีเดียวกัน
- Twitch: เปิดตัวครั้งแรกเมื่อปี 2011 ในฐานะแพลตฟอร์มสำหรับถ่ายทอดสดขณะเล่นเกม
- Snapchat: เปิดตัวครั้งแรกในปี 2011 โดยให้บริการเฉพาะบนมือถือ และเป็นแอปพลิเคชันแรกที่อนุญาตให้ผู้ใช้งานส่งข้อความ ภาพ และวิดีโอที่จะหายไปหลังจากดูแล้ว
- Discord: เปิดตัวครั้งแรกในปี 2015 สำหรับส่งข้อความและตอบโต้กันทันที รวมทั้งการแชทด้วยเสียงสำหรับเกมเมอร์ฃ
- TikTok: เปิดตัวครั้งแรกในประเทศจีนเมื่อปี 2016 โดย Represent รูปแบบคอนเทนต์วิดีโอสั้นที่เน้นการทำซ้ำจนเป็นไวรัล

สรุป

เป็นอย่างไรกันบ้าง? กับการนั่งไทม์แมชชีนท่องประวัติ Social Media ตลอด 20 ปี Digital Tips หวังเป็นอย่างยิ่งว่า ข้อมูลที่เรารวบรวมมาจะทำให้คุณมองเห็นพัฒนาการบางอย่างของ Social Media และเข้าใจฟังก์ชันการใช้งานของแอปพลิเคชันหรือเว็บไซต์เหล่านี้มากขึ้น

อ้างอิง

Hubspot. The History of Social Media Since 2003

Available from: https://blog.hubspot.com/marketing/social-media-history?hubs_content=blog.hubspot.com%25252Fmarketing%25252Fgain-instagram-followers&hubs_content-cta=null&hubs_post-cta=blognavcard-marketing

Hootsuite. The History of Social Media in 33 Key Moments

Available from: https://blog.hootsuite.com/history-social-media/

Investopedia. Social Media: Definition, Importance, Top Websites & Apps

Available from: https://www.investopedia.com/terms/s/social-media.asp

GUINNESS WORLD RECORD. 71: First Ever Email

Available from: https://www.guinnessworldrecords.com/news/60at60/2015/8/1971-first-ever-email-392973

Pennington Creative. The Origins of Twitter

Available from: https://penningtoncreative.com/the-origins-of-twitter/

Medium. World’s First Social Media