ถ้าคุณเคยตกเป็นเหยื่อของคำว่า “ใคร ๆ เขาก็ซื้อกัน” ตัดสินใจซื้อด้วยความรวดเร็วเพราะกระแสสังคม แปลว่าคุณกำลังได้รับผลกระทบของ Bandwagon Effect โดยไม่รู้ตัว!
เวลาไปชอปปิงเคยรู้สึกถูกดึงดูดจากร้านค้า เพียงเพราะมีคนรุมซื้อกันเยอะ ๆ หรือเคยซื้อสินค้าบางอย่าง เพราะเห็นเพื่อนก็ซื้อ ใคร ๆ ก็ซื้อหรือเปล่า แม้จะเป็นการกระทำที่ไม่รู้ตัว แต่ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของ Bandwagon Effect หรือปรากฏการณ์ตามกระแส ที่ในเชิงมาร์เก็ตติ้งแล้วนั้น เป็นหลักจิตวิทยาการตลาดที่น่าสนใจ และส่งผลกระทบต่อการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภคไม่น้อยเลย มาดูกันว่าปรากฏการณ์ Bandwagon คืออะไร แล้วแบรนด์สามารถนำไปปรับใช้อย่างไรให้ไม่เป็นการยัดเยียดจนเกินไป
Content Summary
- Bandwagon Effect มีที่มาจากการขึ้นรถขบวนแห่ของพรรคการเมืองในอดีต เพื่อแสดงออกว่าตนสนับสนุนผู้สมัครของพรรคนั้น ๆ ในการตลาดจึงเอามาปรับใช้อธิบายพฤติกรรมตามกระแสสังคม โดยไม่สนใจจุดยืนที่แท้จริงของตัวเอง
- ปรากฏการณ์ Bandwagon เกิดจาก FOMO (Fear of Missing Out) กลัวการตกกระแส ตกเทรนด์ ที่อาจทำให้ไม่ถูกยอมรับจากคนในสังคม ดังนั้น อะไรกำลังฮิตก็ซื้อตามเขาไปหมด
ทำความรู้จัก Bandwagon Effect ปรากฏการณ์ตามกระแสสังคม
Bandwagon Effect เป็นปรากฎการณ์ทางจิตวิทยาที่เอาไว้อธิบายพฤติกรรมของคนที่ตัดสินใจทำบางอย่าง เพียงเพราะผู้อื่นทำเลยอยากทำตามบ้าง คล้อยตามโดยไม่สนใจจุดยืนหรือแนวคิดของตัวเอง ซึ่งคล้ายคลึงกับแนวคิดการทำตามฝูงชน (Herd Mentality) หรือการคิดแบบกลุ่ม (Groupthink) เมื่อคนส่วนใหญ่เริ่มทำอะไรบางอย่างพร้อม ๆ กัน ตัวเราอาจจะเผลอนึกไปว่าสิ่งนั้นคือสิ่งที่ถูกต้อง และหากเราเข้าร่วมก็จะได้รับการยอมรับจากสังคมไปด้วย
คำว่า Bandwagon มาจากวลี “Jump on the Bandwagon” หรือการกระโดนขึ้นขบวนรถแห่หาเสียงเลือกตั้งของพรรคการเมืองในช่วงศตวรรษที่ 19 โดยระหว่างหาเสียงจะมีการบรรเลงเสียงเพลงครึกครื้น เพื่อดึงดูดให้ชาวบ้านสนใจ ซึ่งเหล่าประชาชนที่สนับสนุนผู้สมัครคนนั้นก็จะพากันขึ้นรถแห่ เพื่อแสดงว่าตนเป็นส่วนหนึ่งของพรรคการเมืองนั้น ๆ ในเชิงการตลาดจึงเอามาปรับใช้เป็น Bandwagon Effect เพื่ออธิบายพฤติกรรมลอกเลียนแบบผู้อื่น โดยไม่ยึดเหตุผลของตนเองเป็นที่ตั้ง เพราะกลัวจะตกขบวนนั่นเอง
“FOMO” เบื้องหลังของ Bandwagon Effect ที่ทำให้คนไม่อยากตกขบวน
เมื่อชุดความคิดใดได้รับการยอมรับในสังคม ผู้คนก็มีแนวโน้มที่จะไหลตามได้ง่ายขึ้น เพราะกลัวแปลกแยกจากชาวบ้าน หรือก็คือ FOMO (Fear of Missing Out) สาเหตุหลักที่ทำให้เกิด Bandwagon Effect ตัวอย่างเช่น เวลาที่เราเห็นเพื่อนกินอะไรก็อยากกินด้วย หรือคนไปเที่ยวที่ไหนก็อยากไปด้วย เป็นต้น
นอกจาก FOMO แล้ว ก็อาจได้รับอิทธิพลจาก Social Proof เพราะเห็นผู้คนในสังคมแห่กันทำไปหมด ถ้าไม่ทำตามก็กลัวจะตกเทรนด์อยู่คนเดียว จึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะคล้อยตามและตัดสินใจซื้อตาม ซึ่งปรากฏการณ์ Bandwagon ยังสามารถพบได้ในบริบททั่วไปในชีวิตประจำวันของผู้คนอีกด้วย เช่น
- เห็นขนมหรือเครื่องดื่มแบรนด์ไหนเหลือน้อยบนชั้นวางสินค้า ก็มีแนวโน้มที่จะซื้อตาม เพราะคิดว่าแบรนด์นี้น่าจะอร่อย
- เพลงอะไรกำลังฮิตหรือเป็นกระแส ก็อยากฟังตาม ร้องตาม
- เห็นหมู่วัยรุ่นและอินฟลูเอนเซอร์แต่งตัวแนว Y2K ก็อยากซื้อเสื้อผ้าใส่ตาม
วิธีใช้ Bandwagon Effect ในการทำการตลาด ทำยังไงให้ลูกค้าแห่มาสนใจ
ไม่ว่าแบรนด์ไหนก็ต้องการให้ผู้คนแห่มาสนใจ นอกจากได้ Engagement แล้วยังเพิ่มโอกาสในการสร้างยอดขายให้กับผลิตภัณฑ์ด้วย ดังนั้น บทความนี้จะมาบอกว่าแบรนด์ทำการตลาดด้วยหลักการ Bandwagon Effect อย่างไรให้ได้ผล!
กระตุ้นลูกค้าด้วยโปรโมชันเด็ด ๆ
“สินค้าใกล้หมด!” “ลด 10% เฉพาะวันนี้เท่านั้น” หรือ “เหลืออีกแค่ชิ้นเดียว!” ไม่ว่าใครที่อ่านคำโปรยเหล่านี้ก็จะถูกกระตุ้นให้ซื้อไม่รู้ตัว และเมื่อคนส่วนใหญ่แห่กันมาซื้อ หากเราไม่ซื้อก็จะรู้สึกว่าเหมือนพลาดอะไรไป Bandwagon Effect นี้จึงเป็นเทคนิคแรก ๆ ที่คนเลือกใช้ในการทำการตลาด ซึ่งก็คือการขายของแบบ Sense of Urgency เป็นวิธีการกระตุ้นให้ลูกค้าตัดสินใจซื้อในตอนนี้ เวลานี้เท่านั้น! เพราะหากไม่ซื้อทันทีก็จะเสียโอกาสหรือสิทธิพิเศษไปนั่นเอง
หันไปทางไหน ก็เจอแต่แบรนด์ของเรา
ยิ่งลูกค้าเห็นแบรนด์บ่อยแค่ไหน พวกเขาก็จะยิ่งจดจำคุณได้มากขึ้นเท่านั้น นักการตลาดจำเป็นต้องโฆษณาและทำคอนเทนต์บ่อย ๆ ให้กลุ่มเป้าหมายมองเห็นคุณทุกช่องทาง ไม่ว่าจะออฟ์ไลน์หรือออนไลน์ รวมถึงการนำผลิตภัณฑ์ไปวางขายบนแพลตฟอร์มที่หลากหลาย เพื่อเพิ่มโอกาสในการมองเห็นแบรนด์มากยิ่งขึ้น
เปิดโอกาสให้ลูกค้า เข้าร่วมกระแสไปกับแบรนด์
แบรนด์สามารถใช้ประโยชน์จาก User-generated Content หรือคอนเทนต์ที่สร้างขึ้นโดยลูกค้า เพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือและลดค่าใช้จ่ายในการทำโฆษณา โดยการสร้างการแข่งขันสร้างสรรค์คอนเทนต์เกี่ยวกับสินค้า และผู้ชนะก็จะได้รับรางวัลสุด Exclusive จากแบรนด์ เช่น ส่วนลดพิเศษที่ใช้ได้ตลอดปี เซ็ตสินค้าระดับพรีเมียม หรือตั๋วเครื่องบิน เป็นต้น ซึ่งวิธีการทำการตลาด Bandwagon Effect รูปแบบนี้ช่วยทำให้แบรนด์เป็นที่รู้จักในวงกว้าง และลูกค้ารู้สึกสนุกกับการมีส่วนร่วมอีกด้วย
สรุป
Bandwagon Effect เป็นพฤติกรรมผู้บริโภคที่เกิดขึ้นได้บ่อย โดยเฉพาะในหมู่คนไทยที่ชอบตามเทรนด์ อะไรฮิตกันก็ทำตามกันหมด แบรนด์สามารถประยุกต์หลักจิตวิทยานี้มาใช้กับการโปรโมตสินค้าและบริการได้ จะทำให้แบรนด์ถูดพูดถึงและเป็นที่สนใจมากขึ้น แต่สิ่งสำคัญคือการรักษาคุณภาพของผลิตภัณฑ์ เพื่อให้คนที่ซื้อเพราะตามกระแส เกิดความประทับใจและกลายเป็นลูกค้าประจำ รวมถึงการมอบบริการทั้งก่อนและหลังการขายที่ดี เพื่อสร้างภาพจำที่ดีต่อไปในอนาคต
อ้างอิง
ADCOCK Solutions. Leveraging the Bandwagon Effect in Marketing
Available from: https://www.adcocksolutions.com/post/the-bandwagon-effect
Investopedia. What Is the Bandwagon Effect? Why People Follow the Crowd
Available from: https://www.investopedia.com/terms/b/bandwagon-effect.asp
