SWOT คืออะไร (SWOT Analysis) ตัวอย่างการวิเคราะห์ธุรกิจในปัจจุบัน

ท่ามกลางเทรนด์การตลาด 2024 ที่ย้ำเตือนให้เราทราบว่าโลกธุรกิจกำลังหมุนไปข้างหน้าเร็วขึ้นทุกวัน อาจทำให้เจ้าของธุรกิจหลายท่านละเลยการวิเคราะห์ธุรกิจขั้นพื้นฐานที่มักทำกันเป็นประจำ นั่นคือการทำ SWOT Analysis แท้จริงแล้ว SWOT Analysis มีขั้นตอนอย่างไร และยังสำคัญต่อธุรกิจอยู่หรือไม่ มาเคลียร์ความเข้าใจไปด้วยกันกับ Digital Tips

SWOT คืออะไร

คำว่า SWOT คือ Framework ที่ใช้ประเมินประสิทธิภาพขององค์กร โดยนำตัวอักษรตัวแรกจากแต่ละองค์ประกอบมารวมกันเป็นคำ ได้แก่ S จาก Strengths, W จาก Weaknesses, O จาก Opportunities และ T จาก Threats ทั้งนี้ การนำทั้ง 4 องค์ประกอบมาปรับใช้เราจะเรียกว่า SWOT Analysis เพื่อประเมินจุดแข็ง จุดอ่อน และหาหนทางพัฒนากลยุทธ์การตลาดให้ทัดเทียมกับคู่แข่งในแวดวงเดียวกัน

SWOT หมายถึงอะไร ประกอบด้วยอะไรบ้าง?

ดังที่เราได้กล่าวไปข้างต้นว่า SWOT คือ คำที่เกิดจากการนำอักษรตัวหน้าของทั้ง 4 องค์ประกอบที่จำเป็นต่อการประเมินศักยภาพขององค์กรมารวมกัน ซึ่งทั้ง 4 องค์ประกอบนี้ สามารถจัดกลุ่มได้ 2 กลุ่มใหญ่ ๆ ได้แก่ปัจจัยภายใน และปัจจัยภายนอก 

>> อ่านเพิ่มเติม: รู้ครบ Digital Marketing คืออะไร การตลาดดิจิทัล ต้องทำอะไรบ้าง

ปัจจัยภายใน (Internal Factors)

ปัจจัยภายใน หมายถึง สิ่งที่องค์กรของคุณเองสามารถควบคุมได้ ประกอบด้วย 2 องค์ประกอบ ได้แก่ จุดแข็ง (Strengths) และ จุดอ่อน (Weaknesses)

จุดแข็ง (Strengths)

จุดแข็ง (Strength) คือ ความสามารถในการสร้างสินค้าหรือบริการ ซึ่งโดดเด่นและแตกต่างจากคู่แข่ง ตัวอย่างเช่น หากคุณเป็นบริษัทรับสกรีนเสื้อยืด จุดแข็งของคุณคือ เครื่องมือสกรีนที่ทันสมัย และระบบจัดส่งที่สามารถจัดส่งสินค้าได้ทั่วประเทศโดยไม่ผ่านบริษัทขนส่งเอกชน เป็นต้น

จุดอ่อน (Weaknesses)

จุดอ่อน (Weakness) คือ จุดที่ทรัพยากรขององค์กรยังขาดแคลน ตัวอย่างเช่น หากคุณเป็นบริษัทรับสกรีนเสื้อยืด จุดอ่อนของคุณคือยังไม่สามารถดีลงานกับโรงงานผลิตเสื้อยืดจากต่างประเทศได้โดยตรง ต้องผ่านคนกลางในประเทศจึงต้องเสียค่าใช้จ่ายในการนำเข้าก่อน เป็นต้น

ปัจจัยภายนอก (External Factors)

ปัจจัยภายนอก หมายถึงสิ่งที่อยู่นอกเหนือการควบคุมขององค์กร ขึ้นอยู่กับแนวโน้มทางเศรษฐกิจ สภาพสังคม และอื่น ๆ  ประกอบด้วย 2 องค์ประกอบ ได้แก่ โอกาส (Opportunities) และ อุปสรรค (Threats)

โอกาส (Opportunities)

โอกาส (Opportunity) คือ สถานการณ์ที่เกิดขึ้นแล้วจะส่งผลดีต่อองค์กร ตัวอย่างเช่น นโยบายลดภาษีนำเข้า นโยบายการจัดหางาน การกระตุ้นเศรษฐกิจจากภาครัฐ หรือพฤติกรรมของผู้บริโภคที่ต้องการสินค้าของธุรกิจคุณเพิ่มขึ้นจากกระแสต่าง ๆ เป็นต้น

อุปสรรค (Threats)

อุปสรรค (Threat) คือ สถานการณ์ที่เกิดขึ้นแล้วส่งผลเสียต่อการทำธุรกิจ ตัวอย่างเช่น มาตรการล็อกดาวน์ช่วงโควิด 19 ที่ทำให้ผู้บริโภคไม่สามารถออกจากบ้านไปซื้อสินค้าได้ เป็นต้น 

ประโยชน์ของการทำ SWOT Analysis

การที่จะผลักดันธุรกิจให้เติบโตได้ นอกจากจะต้องเข้าใจสถานการณ์ภายนอกแล้ว คุณยังจำเป็นต้องวิเคราะห์สถานการณ์ภายใน ซึ่งหนึ่งในหนทางที่จะทำเช่นนั้น ก็คือการทำ SWOT Analysis นั่นเอง และนี่คือตัวอย่างประโยชน์ที่คุณจะได้รับหลังการทำ SWOT Analysis

• รู้จักธุรกิจของตัวเองมากขึ้น และได้ทำความเข้าใจจุดอ่อน – จุดแข็งของตัวเอง
• ได้โอกาสในการใช้ STP Marketing เข้ามาวิเคราะห์ธุรกิจ และมอง Brand Positioning ของตัวเองออก
• สามารถหาหนทางกำจัดจุดอ่อนหรือบรรเทาความเสี่ยงได้
• วิเคราะห์อุปสรรคที่อาจจะต้องเจอ และหาหนทางป้องกันได้
• ทำให้ธุรกิจมองเห็น Customer Journey ของลูกค้าชัดเจนขึ้น

ข้อจำกัดของ SWOT Analysis 

อย่างไรก็ดี SWOT Analysis ก็ไม่ใช่แนวคิดที่สามารถวิเคราะห์ทุกอย่างได้อย่างแม่นยำเสมอไป เพราะมีข้อจำกัดบางประการ อาทิ

• ปัญหาที่สำคัญก่อนหลังจะไม่ได้ถูกจัดลำดับ 
• ไม่ได้เสนอวิธีการแก้ปัญหาหรือแนวทางในการช่วยขจัดปัญหา
• อาจจะช่วยให้คุณมีไอเดียมากขึ้น แต่ไม่สามารถจำแนกสิ่งที่สำคัญที่สุดได้
• ข้อมูลที่ได้อาจเป็นข้อมูลเชิงปริมาณ ไม่ใช่ข้อมูลเชิงคุณภาพ
• แม้จะได้ข้อมูลในเชิงภาพรวมมา แต่ก็เป็นปัจจัยที่คุณควบคุมไม่ได้อยู่ดี

อย่างไรก็ตาม SWOT Analysis ก็ยังถือว่าจำเป็นต่อการสร้างธุรกิจในช่วงเริ่มต้นอยู่ดี เพราะจะทำให้คุณเข้าใจธุรกิจของตัวเองได้ในภาพรวม และวางแผนแก้ไขปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้

ตัวอย่างการทำ SWOT Analysis [อัปเดต 2024]

ในส่วนนี้เราจะขอยกตัวอย่างการทำ SWOT Analysis แต่ละองค์ประกอบมาให้ทุกท่านได้ศึกษา ลองดูแล้ววิเคราะห์ธุรกิจของคุณไปพร้อม ๆ กันได้เลย

การวิเคราะห์จุดแข็ง (Strengths)

• อะไรบ้างที่เป็นข้อได้เปรียบที่องค์กรหรือธุรกิจของคุณมี เช่น ความรู้และความเชี่ยวชาญของทีม ชื่อเสียง ประสบการณ์ คอนเนคชั่นของธุรกิจ
• ปัจจัยที่จะสามารถช่วยให้องค์กรทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ 
• ข้อได้เปรียบทางการแข่งขันที่มีมากกว่าคู่แข่งของคุณมีอะไรบ้าง  

การวิเคราะห์จุดอ่อน (Weakness)

• ลักษณะการทำงานที่อาจก่อให้เกิดข้อบกพร่องในการทำงาน มีอะไรบ้าง  
• ทีมของคุณยังคงขาดบุคลากรในตำแหน่งที่สำคัญอยู่หรือไม่
• อะไรบ้างที่คุณมองว่า ธุรกิจของคุณยังเสียเปรียบหรือยังทำได้ไม่ดีเมื่อเทียบกับคู่แข่ง 

การวิเคราะห์โอกาส (Opportunities)

• ตลาดที่คุณกำลังอยู่มีโอกาสเติบโตและมีแนวโน้มให้กลุ่มเป้าหมายเกิดการซื้อขายมากขึ้นหรือไม่ 
• อะไรบ้างที่มีในสังคมที่คุณสามารถนำมาใช้ประโยชน์ เพื่อสร้างการเติบโตให้กับธุรกิจได้ 

การวิเคราะห์อุปสรรค (Threats)

• คู่แข่งรายใหม่ที่จะเข้ามาสู่ตลาดในอนาคตมีจำนวนมากน้อยแค่ไหน 
• การพัฒนาเทคโนโลยีในอนาคตจะเปลี่ยนวิธีการทำธุรกิจของคุณในอนาคตได้หรือไม่ 
• มีแนวโน้มของตลาดหรือการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่จะทำให้คุณได้รับความเสียหายทางธุรกิจในอนาคตหรือไม่ 

ขั้นตอนการวิเคราะห์ SWOT

1. กำหนดเป้าหมายในการวิเคราะห์จุดแข็งจุดอ่อน 

กำหนดเป้าหมายให้แน่ชัดก่อนว่า จุดประสงค์ในการทำ SWOT Analysis ของคุณคืออะไร เพื่อที่จะสามารถวิเคราะห์ SWOT ในแต่ละปัจจัยได้อย่างชัดเจน และเห็นภาพมากขึ้น

2. รวบรวมทรัพยากรที่เกี่ยวข้อง 

การวิเคราะห์ SWOT แต่ละครั้งจะมีความแตกต่างกันไป และนั่นอาจทำให้คุณต้องอาศัยชุดข้อมูลใหม่ ๆ ทุกครั้งที่ตัดสินใจเริ่มวิเคราะห์ ดังนั้น ลองลิสต์ออกมาให้ชัดเจนว่า คุณต้องการข้อมูลอะไรบ้าง และจะรวบรวมข้อมูลเหล่านั้นได้จากที่ไหน

3. ตั้งคำถามพร้อมจัดหมวดหมู่ในตาราง SWOT Analysis 

วิธีการที่จะทำให้คุณสามารถตั้งคำถาม พร้อมจัดหมวดหมู่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ก็คือการแบ่งปัจจัยในการตั้งคำถามเป็น 2 แบบ ได้แก่ ปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก ดังนี้

• การประเมินสภาพแวดล้อมภายใน (Internal Factors) – คือการประเมินสภาพแวดล้อมภายในธุรกิจของคุณเองซึ่งเป็นสิ่งที่คุณสามารถควบคุม ดูแล และปรับปรุงได้ เช่น งบประมาณ เทคโนโลยี เครื่องจักรในการผลิต ฯลฯ

 

ตัวอย่างคำถาม: 

จุดแข็ง – อะไรบ้างที่เป็นข้อได้เปรียบมีในองค์กรหรือธุรกิจของคุณ  

จุดอ่อน – ลักษณะการทำงาน กระบวนการทางธุรกิจที่อาจทำให้เกิดข้อบกพร่องในการทำงาน มีอะไรบ้าง  

• การประเมินสภาพแวดล้อมภายนอก (External Factors) –  คือการประเมินสภาพแวดล้อมภายนอกที่คุณไม่สามารถควบคุมได้หรือเป็นสิ่งที่คุณไม่สามารถคาดเดาได้เลย เช่น สภาพเศรษฐกิจ พฤติกรรมผู้บริโภค เทรนด์ของสังคม ฯลฯ

ตัวอย่างคำถาม: 

โอกาส – โอกาสในการเปลี่ยนแปลงภายนอกใดบ้างที่มีผลกระทบต่อธุรกิจ  

อุปสรรค – พฤติกรรมของผู้บริโภคมีแนวโน้มเกิดการเปลี่ยนแปลงในแง่ลบต่อธุรกิจของคุณหรือไม่ 

4. วิเคราะห์ SWOT 

ขั้นตอนต่อมาก็คือการวิเคราะห์ SWOT หรือการใส่สิ่งที่คุณวิเคราะห์ลงไปให้ครบทั้ง 4 ปัจจัย ซึ่งต้องมีความสัมพันธ์กับการตั้งเป้าหมายของคุณในข้อแรกด้วย และต้องสำรวจข้อมูลให้ครบถ้วนทุกมุมของธุรกิจก่อน จึงค่อยใส่คำตอบจากการวิเคราะห์ลงไปในแต่ละปัจจัยอย่างละเอียด

>> อ่านเพิ่มเติม:  Data Analytic คืออะไร 

5. ปรับปรุงและพัฒนากลยุทธ์

เมื่อมองเห็นจุดอ่อน จุดแข็ง โอกาส และอุปสรรคที่สัมพันธ์กับธุรกิจของคุณแล้ว ก็เข้าสู่ขั้นตอนของการนำข้อมูลเหล่านั้นไปใช้ประโยชน์ เช่น ใช้ความรู้ด้าน Digital Marketing และ Social Media Marketing แขนงต่าง ๆ มาปรับปรุงธุรกิจของคุณ หรือวางแผนรับสมัครผู้ที่มีศักยภาพในด้านต่าง ๆ เข้าทีมเพิ่มเติม 

>> อ่านเพิ่มเติม:  4P คืออะไร  

กรณีศึกษา TOWS Matrix 

หากพูดถึง SWOT Analysis แล้วอีกแนวคิดหนึ่งที่เราจะไม่พูดถึงไม่ได้ก็คือการวิเคราะห์ TOWS Matrix กรณีศึกษาที่เป็นอีกหนึ่งแนวคิดที่ต่อยอดมาจาก SWOT ที่จะทำให้คุณได้เห็นภาพรวมของการทำธุรกิจมากขึ้น 

TOWS Matrix คือเครื่องมือวิเคราะห์ภาพรวมของธุรกิจที่นำข้อมูลจากการทำ SWOT Analysis มาต่อยอดโดยใช้ปัจจัยที่เป็นจุดแข็งภายในและภายนอกเพื่อใช้ในการสร้างกลยุทธ์ทางการตลาดที่สามารถปฏิบัติตามได้ ส่วนประกอบของ TOWS มีดังนี้ (T) Threats, (O) Opportunities, (W) Weaknesses, (S) Strengths

โดยการวิเคราะห์ TOWS Matrix จะสามารถแบ่งออกเป็นกลยุทธ์ได้ทั้งหมด 4 รูปแบบ โดยจะเป็นการประกอบจุดแข็งและจุดอ่อนให้เข้ากับโอกาสและอุปสรรค

1. กลยุทธ์เชิงรุก (SO)

เป็นการจับคู่ระหว่าง Strength และ Opportunity (ใช้จุดแข็งร่วมกับโอกาส) มีความสำคัญอย่างมากต่อการเติบโตของธุรกิจ เนื่องจากเป็นกลยุทธ์ที่เน้นสร้างผลลัพธ์ที่ให้ประโยชน์สูงสุด ผ่านการวิเคราะห์จุดแข็งของธุรกิจร่วมกับโอกาสที่เกิดขึ้น

2. กลยุทธ์เชิงแก้ไข (WO)

เป็นการจับคู่ระหว่าง Weakness และ Opportunity (ใช้โอกาสลดจุดอ่อน) การใช้ประโยชน์จากโอกาสที่มีเพื่อลดจุดอ่อนในองค์กร เช่น หากธุรกิจไม่ได้เป็นผู้ครองตลาดในด้านใด ๆ แต่เห็นโอกาสในการเป็นพันธมิตรกับธุรกิจที่แข็งแกร่งเพื่อร่วมกันทำให้อะไรบางอย่างที่ช่วยให้บรรลุเป้าหมายไปด้วยกันทั้งคู่

3. กลยุทธ์เชิงป้องกัน (ST)

เป็นการจับคู่ระหว่าง Strength และ Threat (ใช้จุดแข็งรับมืออุปสรรค) คือ การใช้ประโยชน์จากจุดแข็งภายในทั้งหมดเพื่อเอาชนะอุปสรรค ที่อาจเกิดขึ้นซึ่งจะทำให้ธุรกิจประสบความสำเร็จตามเป้าหมายและสร้างการเติบโตได้ดีกว่าที่เราคาดคิดไว้

4. กลยุทธ์เชิงรับ (WT)

เป็นการจับคู่ระหว่าง Weakness และ Threat (แก้ไขจุดอ่อนและเลี่ยงอุปสรรค) เป็นกลยุทธ์ที่จำเป็นต้องลดจุดอ่อน เพื่อเอาชนะหรือหลีกเลี่ยงภัยคุกคามหรืออุปสรรคภายนอกที่กระทบต่อธุรกิจ ด้วยการพยายามแก้ปัญหาหรือหลีกเลี่ยงไม่ให้ปัญหาเกิดเพิ่มขึ้น

การวิเคราะห์ TOWS แตกต่างจาก SWOT อย่างไร 

“ไม่ได้แตกต่างกันแต่เป็นการทำงานร่วมกัน” เพราะการทำงานของ TOWS Matrix จะต่อเนื่องมาจากการทำงานของ SWOT ซึ่ง SWOT นั้นมีหน้าที่วิเคราะห์สถานการณ์ภายในและภายนอกขององค์กรในการทำธุรกิจต่าง ๆ และเรียบเรียงข้อมูลเหล่านั้นเพื่อให้เห็นภาพรวมที่เป็นอยู่แล้วก็จบลงแต่ TOWS Matrix ก็คือหลักการที่นำข้อมูลเหล่านั้นมาวิเคราะห์เพื่อสร้างกลยุทธ์และนำไปสู่การปรับปรุงและพัฒนาธุรกิจให้เติบโตต่อไปได้ในอนาคตนั่นเอง

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ SWOT Analysis

การวิเคราะห์ SWOT เป็นหน้าที่ของใคร  

การวิเคราะห์ SWOT เป็นหน้าที่ที่สามารถเกี่ยวข้องกับหลายฝ่ายภายในองค์กร โดยทั่วไปแล้ว หน้าที่นี้มักเป็นความรับผิดชอบร่วมกันของทีมงานหรือแผนกต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการวางแผนและการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ อาทิ ผู้บริหารระดับสูง ฝ่ายพัฒนาธุรกิจ (Business Development) ฝ่ายการตลาด หรือฝ่ายวิจัยและพัฒนา เป็นต้น

สรุปเนื้อหา “SWOT คือ”

การวิเคราะห์ SWOT (SWOT Analysis) ช่วยให้ธุรกิจสามารถประเมินสภาพแวดล้อม และสถานการณ์ในการดำเนินธุรกิจได้เป็นอย่างดี รวมถึงทำให้ทราบจุดแข็งและจุดอ่อนภายใน ตลอดจนมองเห็นโอกาสและอุปสรรคจากภายนอก ทุก ๆ ธุรกิจที่ยังอยู่ในช่วงของการเติบโตจึงไม่ควรละเลยการวิเคราะห์ SWOT และควรจัดการประชุมภายในเพื่อหารือสิ่งนี้กันทุก ๆ ไตรมาส หรือทุก ๆ เดือน

 

อ้างอิง

Semrush. SWOT Analysis: What It Is & How to Do It [Examples + Template]

Available from: https://www.semrush.com/blog/swot-analysis-examples/ 

Investpedia. SWOT Analysis: How To With Table and Example

Available from: https://www.investopedia.com/terms/s/swot.asp 

• แชร์
• ทวิต
• แชร์ไลน์